Filmy \ Wołyń

Pierwszy film fabularny w polskiej kinematografii poświęcony tragicznym wydarzeniom na Kresach Wschodnich w czasie II wojny światowej. Akcja toczy się od wiosny 1939 roku do lata 1943 roku w małej wiosce w południowo-zachodniej części Wołynia, zamieszkałej przez Ukraińców, Polaków i Żydów. Główną bohaterką jest zakochana w ukraińskim sąsiedzie młoda polska dziewczyna zmuszona przez ojca do ślubu z bogatym polskim wdowcem z dwójką dzieci. Przyglądamy się jej historii najpierw na tle zwyczajnej wiejskiej codzienności, a następnie podczas sowieckiej i niemieckiej okupacji oraz w trakcie brutalnych napaści ukraińskich nacjonalistów.  

Film jest oparty na opowiadaniach Stanisława Srokowskiego, a wyreżyserował go jeden z najwybitniejszych polskich filmowców Wojciech Smarzowski (urodzony na Podkarpaciu, w Korczynie k. Krosna). „Wołyń” bez taryfy ulgowej przedstawia bestialstwo zbrodni wołyńskiej, ale jednocześnie nie ucieka od pytań dotyczących genezy tej przemocy i odpowiedzialności Polaków za krzywdy wyrządzane Ukraińcom przez długie dziesięciolecia. To uniwersalna opowieść o tym, jak rodzi się, rośnie oraz do czego może prowadzić nienawiść między narodami. Film wywołał w Polsce wiele dyskusji o przebiegu i przyczynach zbrodni wołyńskiej, niestety, nie został pokazany w Ukrainie.  

„Wołyń” był jedną z największych produkcji polskiej kinematografii drugiej dekady XX wieku. Powstawał przez cztery lata, kręcono go przez 80 dni zdjęciowych w różnych porach roku. 

Wołyńską wieś zagrała wybudowana na potrzeby filmu dekoracja na terenie Muzeum Wsi Lubelskiej, zdjęcia kręcono również w skansenach w Kolbuszowej i Sanoku, w okolicach Rawy Mazowieckiej i Skierniewic, w Kazimierzu Dolnym, na terenie Puszczy Kampinoskiej oraz w okolicach Bolimowa oraz nad Narwią koło Wizny. Na planie pojawiły się setki statystów, w tym grupy rekonstrukcyjne, zrealizowano ponad 130 ról aktorskich oraz wiele epizodów, a aktorzy mówili w pięciu językach: po ukraińsku, polsku, rosyjsku, niemiecku i w jidisz. Znakomite kreacje stworzyli w tym filmie debiutująca na ekranie Michalina Łabacz oraz Arkadiusz Jakubik, a na kształt artystyczny mocno wpłynęły scenografia Marka Zawieruchy, zdjęcia Piotra Sobocińskiego juniora oraz muzyka Mikołaja Trzaski.