Filmy \ Jak daleko stąd, jak blisko
- ReżyseriaTadeusz Konwicki
- ScenariuszTadeusz Konwicki
- ZdjęciaMieczysław Jahoda
- ScenografiaRyszard Potocki
- MuzykaZygmunt Konieczny
- ObsadaAndrzej Łapicki, Gustaw Holoubek, Maja Komorowska, Anna Dziadyk, Alicja Jachiewicz
Produkcja: Polska | Czas trwania: 93 min. | Producent: Zespół Filmowy Plan | Premiera: 5 maja 1972
Zdjęcia do filmu rozpoczęły się: 1971
Arcydzieło wybitnego pisarza i reżysera Tadeusza Konwickiego, opowieść utrzymana w konwencji snu, pozbawiona zwykłej chronologii i jasnego ciągu przyczynowo-skutkowego. Andrzej, czterdziestoletni mężczyzna, zanurza się w przeszłość i własną pamięć, pragnąc zrozumieć innych ludzi i siebie samego. Rzeczywistość doświadczana przez głównego bohatera miesza się z jego wspomnieniami, a osoby żyjące ze zmarłymi. Opowieść Tadeusza Konwickiego ma charakter osobisty, dotyka wielu autobiograficznych wątków charakterystycznych dla twórczości tego artysty, w tym spędzonego na Kresach dzieciństwa. Film nawiązuje również do motywów obecnych we wcześniejszych powieściach Konwickiego. Poszukiwania i myśli głównego bohatera (Andrzej Łapicki) krążą wokół rodziny, miłości, partyzantki z lat II wojny światowej oraz zagłady polskich Żydów i samobójczej śmierci bliskiego przyjaciela. Film ma dwa warianty zakończenia.
Twórcy o filmie
Ta przygoda rozgrywa się w trybie warunkowym. Bohater jak gdyby zakłada sobie możliwość poruszania się w czasie, wszystko odbywa się w czasie wymyślonym, wykreowanym przez niego. On sam go odpowiednio odmienia, dozuje, przeinacza, wchodzi w ten czas, wycofuje się z niego albo zakłada takie warianty, które się nie zdarzyły, ale mogły się zdarzyć. Chodzi mi raczej o emocjonalno-myślowy przebieg wypadków, nieliczący się z czasem i nietworzący z czasu jakiejś specjalnej wartości, która byłaby przeze mnie specjalnie podkreślana. Jest to jakaś transpozycja, odmienianie czasu, ale nic tam nie jest wspomnieniem. Jeżeli coś ma elementy czasu przeszłego – widać to przez kostium, przez dekorację, nie są to jednak retrospekcje w dawnym potocznym znaczeniu…
Jak daleko stąd, jak blisko, „Filmowy serwis prasowy” 1972, nr 01, s. 13–17.
Tak jak pobożny Żyd starał się uzyskać przebaczenie od każdego, kogo skrzywdził, tak bohater filmu Konwickiego próbuje naprawić wszystkie swoje niespełnione i niezrealizowane związki z ludźmi.
Tadeusz Lubelski, Święto pojednania. Raz jeszcze o „Jak daleko stąd, jak blisko”, [w:] Kino według Alicji, pod red. W. Godzica i T. Lubelskiego. Kraków 1995, s. 207.
